Neapol to miasto, które fascynuje na co dzień, jednak w grudniu staje się jeszcze bardziej interesujące dzięki świątecznej atmosferze i słynnych na świecie szopek bożonarodzeniowych przybierających niespotykane kształty i formy. Święta Bożego Narodzenia w Neapolu, zachowały do dziś wiele dawnych tradycji zwyczajów neapolitańskich. Wszystko obraca się wokół tradycyjnych symboli świątecznych tj. wspólnej wigilijnej kolacji, słynnej szopki i niezwykle uroczystego świątecznego obiadu. Mieszkańcy co roku chętnie przygotowują świąteczne obyczaje.
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!
Tradycyjne szopki neapolitańskie
Warto wiedzieć, że dla Neapolitańczyków najważniejszym symbolem Bożego Narodzenia jest tradycyjna szopka. Jest ona nawet ważniejsza niż w Polsce choinka. Na całym Półwyspie Apenińskim przygotowania do okresu Bożego Narodzenia rozpoczynają się już 8 grudnia. Tego dnia wypada Święto Niepokalanego Poczęcia. To właśnie tego dnia mieszkańcy Neapolu rozpoczynają konstruowanie swoich szopek świątecznych. Świąteczny okres kończy się w Święto Trzech Króli – 6 stycznia.
Szopka dla Neapolitańczyków jest najważniejszym znakiem Bożego Narodzenia, która spycha na dalszy plan inne świąteczne dekoracje w tym także choinkę. Presepio – bo tak nazywa się szopka neapolitańska jest nieco inną szopką niż na przykład spotykaną w naszym kraju. Neapolitański nazwa- Presepio pochodzi prawdopodobnie z łacińskich słów – praesepium bądź praesepe, oznaczających żłobek. Co ciekawe, wzmianki o pierwszych szopkach powstałych w Neapolu, udokumentowano już w 1025 r. Ówczesna szopka przedstawiała tradycyjną scenę z narodzenia Jezusa, w żłobie z rodzicami – Maryją i Józefem. Dopiero kilka wieków później bo w XVII w. Presepio zaczęły prezentować pasterzy z owcami, sceny z życia codziennego, rzemieślników, sprzedawców na targu czy rolników. Z czasem pojawiały się także nowe, współczesne akcenty. Obecnie szopki są coraz bardziej rozbudowane i pomysłowe. Oprócz typowych scen biblijnych, znajdziemy tam postacie na przykład znanych piłkarzy, aktorów czy celebrytów.
Warto wiedzieć, że szopka w Neapolu jest także popularna wśród rodzin, które są niewierzące. W szopce neapolitańskiej przeplatają się duchowość, świeckość, życie codzienne, modlitwa oraz ironia. Możliwie jest to wyłącznie w Neapolu – mieście wielkich kontrastów i sprzeczności.
Święta Bożego Narodzenia w Neapolu – Włoska kuchnia bożonarodzeniowa
W całej Kampanii tradycja wspólnych posiłków z rodziną i przyjaciółmi w okresie Bożego Narodzenia jest bardzo silna. Zwyczaje i przepisy kulinarne starsze osoby przekazują młodszym pokoleniom. Dzięki nieograniczonej wyobraźni kucharzy oraz kulinarnemu bogactwu tego włoskiego regionu powstały dziesiątki potrwa świątecznych, które cieszą podniebienia Neapolitańczyków i ich przyjaciół.
Bożonarodzeniowy obiad to prawdziwa uczta dla miłośników mięsa, owoców morza oraz warzyw. Typowe świąteczne menu zawiera m.in. klasyczną minestra maritata – zupę na wywarze wieprzowych żeberek, racic i salsicii ze sporą ilością warzyw. Następnie serwowany jest domowy makaron z mięsem- tagliatelle all’uovo con ragù napoletano. Standardowym drugim daniem jest nadziewany kapłon – cappone ripieno oraz gran fritto alla napoletana – smażone na głębokim tłuszczu smakołyki neapolitańskie. Do tego podawana jest sałatka z brokułów – insalata di broccoli i pieczone ziemniaczki – patate al forno. Tradycyjne świąteczne menu w wielu neapolitańskich domach składa się także ze: spaghetti z małżami- spaghetti alle vongole, smażonego węgorza i suszonego dorsza –baccalá fritto, marynowanych warzyw i kalafiora – insalata di rinforzo oraz wielu innych kalorycznych, niekończących się dań. Wszystkie potrawy serwuje się wraz z winem z Kampanii.
Cukiernie neapolitańskie rozpieszczają turystów oraz mieszkańców przez cały rok. W okresie Świąt Bożego Narodzenia produkowane są w nich słodycze, które powodują, że magia Świąt jest jeszcze silniejsza. Cukiernicy oraz neapolitańskie gospodynie od zawsze tradycyjnie wypiekają Struffoli – ciastka w kształcie kulek, smażone w tłuszczu, polewane są potem miodem i posypywane cukrowymi perełkami. Równie popularne jest także ciasto Roccocò, w kształcie donatów, które jest idealne do maczania w porannej kawie i winie. Sławne są także słodycze pochodzące z neapolitańskich klasztorów tj. Pizzicotti di pasta di mandorle – z migdałami, Pasta Reale oraz znany na świecie neapolitański deser Divino Amore „Boska Miłość”.
San Gregorio Armeno – spacerem wśród szopek i rzemieślników w Neapolu
Via San Gregorio Armeno to znajdująca się w samym centrum neapolitańskiego Starego Miasta ulica, która przez cały rok cieszy się dużym zainteresowaniem i popularnością wśród przyjezdnych i mieszkańców. Jednak w grudniu staje się obowiązkowym celem odwiedzin. Nic dziwnego, ponieważ to właśnie tam można podziwiać oraz kupić niezwykle oryginalne, piękne, ręcznie wytwarzane szopki lokalnych artystów. Co ciekawe, Via San Gregorio Armeno ma zaledwie 190 metrów długości i łączy prostopadle dwie ważne ulice w Neapolu Centro Storico: Via dei Tribunali oraz Spaccanapoli.
Święto La Befana w Neapolu
W wyjątkową noc z 5 na 6 stycznia wszystkie dzieci mieszkające w Neapolu wyczekują z niepokojem pojawienia się wiedźmy Befany, która to niegrzecznym dzieciom wręcza węgiel natomiast grzecznym dzieciom słodycze. La Befana ma symbolizować przybycie do Jezusa Trzech Króli, którzy przynieśli w darach złoto, mirrę oraz kadzidło. Neapol ma także swoją inną tradycję związaną z La Befaną, fare la calza oznaczającą dosłownie zrób skarpetę. Jeśli będziemy akurat w tę wyjątkową noc w Neapolu, to warto się koniecznie udać na Piazza Mercato, gdzie sprzedaje się te skarpety oraz niesamowicie pyszne słodycze.
Święta Bożego Narodzenia w Neapolu – La tombola napoletana
Słynna gra La tombola napoletana powstała w 1734 roku. Król Neapolu i Sycylii – Karol III Hiszpański z dynastii Burbonów, podjął decyzję o zalegalizowaniu w swoim królestwie loterii, z której zyski trafiały do skarbca królewskiego. Jednak Kościół w tym Dominikanie zakazali gry, ponieważ hazard odciągał od modlitwy. Ostatecznie Karol III oraz władza kościelna doszli do porozumienia i Neapolitańczycy mogli grać w loterię wyłącznie w ciągu tygodnia za wyjątkiem dni świątecznych. Nie da się jednak zabronić czegoś mieszkańcom Neapolu, ponieważ i tak znajdą sposób, aby obejść zasadę. Dlatego też, mówi się, że l’arte d’arrangiarsi, czyli sztukę radzenia sobie i rozwiązywania problemów z fantazją Neapolitańczycy opanowali perfekcyjnie.
Podczas gdy, zakazano grać publicznie, powstał pomysł na grę dostosowaną do warunków domowych i tak narodziła się La tombola napoletana, w którą się gra właśnie podczas Świąt Bożego Narodzenia. Dziewięćdziesiąt żetonów zostało zamkniętych w wiklinowym koszyku – panariello, z którego gracze losują szczęśliwe liczby, a następnie układają je na planszach.
Święta Bożego Narodzenia w Neapolu to czas wyjątkowy, który jest nieco inny niż w Polsce jednak równie uroczysty i barwny. Z pewnością warto odwiedzić Kampanię i Neapol w tym czasie.
Autor: Magdalena Łydka